Σε έρευνα που έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από περίπου μια 20ετία ρωτήθηκαν αρκετά άτομα που αντιμετώπιζαν θέματα αϋπνίας. Ψηλά στη λίστα των συνηθειών που φέρνει νύστα βρέθηκαν οι ατελείωτες ομιλίες της Βασίλισσας Ελισάβετ και οι ασπρόμαυρες ταινίες. Τα τελευταία χρόνια γίνεται χαμός από διαφημίσεις για διάφορα σκευάσματα που βοηθούν στο να σε πάρει ο ύπνος, ενώ πολλοί καταφεύγουν ακόμη και σε φάρμακα για να λύσουν το πρόβλημα της αϋπνίας. Επειδή όμως δε ζούμε όλοι στο Λονδίνο, πριν οδηγηθούμε στην «εύκολη» λύση που δεν είναι άλλη από τα χάπια, ας δούμε δέκα τρόπους που μπορούν να βοηθήσουν να νυστάξουμε.
1. Μια επαφή που θα προσφέρει ικανοποίηση…
Είναι γεγονός πως το καλό κρεβάτι με το ταίρι μπορεί να λειτουργήσει χαλαρωτικά. Ενώ για μια στιγμή μπορεί να σε τσιτώσει, λίγο μετά φτάνεις σε σημείο να χασμουριέσαι, καθώς έχεις απελευθερωθεί συσσωρευμένη ένταση. Κάπου εκεί έρχεται κι ο ύπνος σαν το κερασάκι στην τούρτα. Επίσης, την ώρα της επαφής απομακρύνεις απ’ τις σκέψεις σου θέματα δουλειάς και οικονομικά που πολύ συχνά δε σε αφήνουν να ησυχάσεις.
2. Μήπως να διάβαζες ένα βιβλίο;
Αν και εδώ οι απόψεις διίστανται, οι περισσότεροι ειδικοί το προτείνουν ανεπιφύλακτα. Ίσως τελικά το πόσο θα χαλαρώσει να έχει να κάνει κυρίως με το τι διαβάζεις. Αν μελετάς για την εξεταστική σου, η νύστα πιθανότατα θα δώσει τη θέση της στο στρες. Αν όμως διαβάζεις ένα λογοτεχνικό, το μυαλό ξεκουράζεται και σύντομα έρχεται η στιγμή που τα βλέφαρα αρχίζουν να κλείνουν.
3. Προσοχή στο βραδινό!
Αν και το φαγητό –μεσημεριανό και βραδινό– φέρνει μια γλυκιά νύστα κατά τη διαδικασία της πέψης, πολλές φορές το αίσθημα αυτό δε διαρκεί για πολύ. Σημασία έχει βέβαια και το τι τρως. Τα καυτερά και τα όξινα ανεβάζουν την πίεση του αίματος και ακόμα και αν νιώθεις κουρασμένος το μάτι μπορεί να παραμένει ανοικτό. Υπάρχουν κάποια φαγητά που μπορεί να σου προκαλέσουν παλινδρόμηση, με αποτέλεσμα την ώρα που πας να κοιμηθείς το στομάχι σου να σε ενοχλεί. Υπάρχουν όμως και τροφές, όπως η μπανάνα και η βρόμη, που περιέχουν μαγνήσιο, το οποίο λειτουργεί αγχολυτικά!
4. Σκέφτηκες να βάλεις πρόγραμμα στον ύπνο;
Θα μου πεις λίγα έχεις στο μυαλό σου και στην ατζέντα σου, μόνο ο ύπνος έλειπε να βρίσκεται εκεί και να σ’ αγχώνει. Γιατί όμως εξαιρείς την ξεκούρασή σου από τις ημερήσιες υποχρεώσεις σου; Όταν ο εγκέφαλος μάθει να ακολουθεί ένα πρόγραμμα, τότε και το σώμα θα κινηθεί αναλόγως. Πρόκειται ουσιαστικά για αυτορρύθμιση του οργανισμού, ώστε να καταλαβαίνει πότε πρέπει να γίνει μια συγκεκριμένη δραστηριότητα και να δώσει το ανάλογο σήμα, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το αίσθημα της νύστας.
5. Μείνε μακριά από οθόνες!
Το κόλλημα με το κινητό και ειδικά προ του ύπνου είναι ο κυριότερος λόγος που η νύστα πάει περίπατο. Η μπλε ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά, τα τάμπλετ ή ακόμα και η τηλεόραση δημιουργεί την ψευδαίσθηση στον εγκέφαλο ότι είναι ακόμα μέρα και δεν υπάρχει λόγος να νυστάξει. Έτσι, ο εγκέφαλος βρίσκεται σε εγρήγορση και δεν παράγει μελατονίνη, την περίφημη «ορμόνη του ύπνου». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ενώ το σώμα είναι κουρασμένο και θέλει να κοιμηθεί, το μυαλό να μη συμβαδίζει με αυτή του την ανάγκη. Η λύση είναι για τουλάχιστον μία ώρα πριν τον ύπνο να μην εκθέσεις τον εαυτό σου στο φως κάποιας οθόνης!
6. Το απόλυτο σκοτάδι μπορεί να βοηθήσει!
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι αν σβήσεις όλα τα φώτα, την αμέσως επόμενη στιγμή θα νυστάξεις. Χαμηλώνεις τον φωτισμό τουλάχιστον μία ώρα πριν τον ύπνο κι έτσι ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται ότι πλησιάζει η ώρα της ξεκούρασης. Η νύστα έρχεται ως φυσικό επακόλουθο. Στην όλη διαδικασία θα βοηθούσε να καθίσεις στο μπαλκόνι, στο φυσικό σκοτάδι, και να πάρεις λίγο καθαρό αέρα πριν ξαπλώσεις.
7. Μια μικρή βόλτα στο σπίτι!
Το πιο δύσκολο είναι να είσαι πολλή ώρα ξαπλωμένος και να μην κλείνει το μάτι με τίποτα. Εδώ πιθανότατα έχει δοθεί λάθος σήμα στον εγκέφαλο. Αν στη μισή ώρα δε νυστάξεις, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται ότι δε χρειάζεσαι ύπνο κι έτσι θα μείνεις για αρκετή ακόμα ώρα ξύπνιος. Για τον λόγο αυτό, οι ειδικοί συνιστούν μια μικρή βόλτα στο σπίτι για ένα τέταρτο περίπου, ώστε να μπει και πάλι σε σειρά ο οργανισμός σου και να έρθει η νύστα.
8. Τι ώρα ήπιες τον τελευταίο σου καφέ;
Η κατανάλωση καφέ είναι επίσης μια πολύ συχνή αιτία που μένουμε ξύπνιοι. Ακόμα κι αν έχουμε πιει τόνους καφέ στη ζωή μας και πλέον η επίδραση της καφεΐνης στον οργανισμό μας μοιάζει μηδενική, ο εγκέφαλος τον αντιλαμβάνεται ως το «ξυπνητήρι» του. Γνωρίζει ότι αυτή η συνήθεια –ακόμα και όταν πρόκειται ντεκαφεϊνέ– στοχεύει στο να μείνεις ξύπνιος και πράττει αναλόγως. Οπότε, όταν πίνεις έναν απογευματινό καφέ γύρω στις 6, μένεις σε εγρήγορση τουλάχιστον ένα 6ωρο. Το ιδανικότερο είναι ο τελευταίος καφές της μέρας να καταναλώνεται το μεσημέρι και από εκεί και πέρα να αφήσεις τον οργανισμό σου να χαλαρώσει, ώστε να σε πιάσει εύκολα ο ύπνος το βράδυ.
9. Ένα μπάνιο πάντα μπορεί να βοηθήσει!
Αν δε νυστάζεις και έχεις την ανάγκη να κοιμηθείς γιατί νιώθεις κουρασμένος, ιδανική λύση είναι ένα μπάνιο. Ένα ολιγόλεπτο μπάνιο δίνει έναυσμα στον εγκέφαλο να χαλαρώσει, καθώς βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να κάνει κάτι σαν reboot και μόλις ξαπλώσεις δίνεται η εντολή για την παραγωγή μελατονίνης και ο ύπνος έρχεται σε λίγα λεπτά. Θέλει όμως προσοχή, γιατί το νερό στο μπάνιο πρέπει να είναι σε μέση θερμοκρασία, αφού ένα παγωμένο ντουζ τσιτώνει τα νεύρα ενώ ένα καυτό ανεβάζει την πίεση.
10. Μην πιέζεις τον εαυτό σου να κοιμηθεί!
Όπως όλα τα πράγματα, έτσι και ο ύπνος, δε θέλει πίεση. Με το ζόρι δε γίνεται να νυστάξεις, αντιθέτως οδηγείς τον εαυτό σου σε μια νευρωτική κατάσταση χωρίς λόγο. Μακάρι να ήταν εύκολο να πατήσεις ένα κουμπί και να κοιμηθείς την ώρα που θέλεις για να σηκωθείς χωρίς ζόρι το πρωί να πας στη δουλειά. Αλλά απ’ τη στιγμή που κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, δε χρειάζεται να πιέσεις τον εαυτό σου να πέσει στο κρεβάτι, μόνο και μόνο γιατί πρέπει.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.