3 είδη παραισθήσεων που δεν έχεις ξανακούσει ποτέ

Το μυαλό μπορεί να παίξει πολλά παιχνίδια και να σε κάνει να αισθανθείς όπως αυτό θέλει. Σ’ όλα αυτά τα παιχνίδια σύμμαχοί του είναι οι πέντε μας αισθήσεις: Η αφή, η όραση, η ακοή, η όσφρηση και η γεύση. Κάποια από τα κόλπα τους ονομάζονται παραισθήσεις. Με λίγα και απλά λόγια ως παραίσθηση ερμηνεύεται το «μπέρδεμα» των αισθήσεων στον τρόπο που αντιλαμβάνεται το άτομο κάποια υπαρκτά πράγματα και ερεθίσματα. Όταν αυτά δεν είναι υπαρκτά, τότε μιλάμε για ψευδαισθήσεις. Μια παραίσθηση μπορεί να περιλαμβάνει ένα λανθασμένο άκουσμα ενός ήχου: Μπορεί ένα άνθρωπος να ακούσει έναν ήχο ζώου στο δάσος και να νομίζει ότι κάποιος φώναξε το όνομά του. Είναι πολλοί οι παράγοντες που προκαλούν παραισθήσεις όπως μια ψυχική νόσος, οι τραυματισμοί των αισθητηριακών οργάνων του σώματος, η συναισθηματική κατάσταση, κάποια φαρμακευτική αγωγή κ.α. Πέρα όμως από τα είδη των παραισθήσεων που σχετίζονται με τις πέντε αισθήσεις, ο επιστημονικός κόσμος πλέον έχει εντοπίσει και κάποια άλλα είδη, τα οποία χρήζουν έρευνας και διερεύνησης.

Κάποιοι ψυχολόγοι μίλησαν για τις ιδιοδεκτικές παραισθήσεις, που σχετίζονται με την αίσθηση της θέσης του σώματος μέσα σ’ ένα χώρο. Αυτές οι παραισθήσεις έχουν παρατηρηθεί σ’ άτομα που παρουσιάζουν ψυχωτικά επεισόδια λόγω κάποιας ψυχικής νόσου. Η ιδιοδεκτική παραίσθηση έχει να κάνει με την κίνηση του σώματος που αισθάνεται ότι έχει ο ασθενής και η οποία φυσικά δεν ισχύει. Αν και σπάνια εμφανίζεται τόσο ξεκάθαρα, σε επιστημονικό άρθρο έχει αναφερθεί η περίπτωση ατόμου, που ενώ βρισκόταν στο έδαφος δήλωνε στο γιατρό του ότι πετούσε και ότι τα πόδια του δεν είχαν επαφή με το έδαφος. Συχνά αναφερόταν ότι έχει κάποιες υπερδυνάμεις που τον έκαναν να μετακινείται στον χώρο στο φάσμα του υπερφυσικού. Η ιδιοδεκτική παραίσθηση συνδέεται άμεσα με την κιναισθησία, την ικανότητα δηλαδή που έχει το ανθρώπινο σώμα να αντιλαμβάνεται τις κινήσεις που κάνει μέσω του μυϊκού συστήματος.

Σχετικές με το σώμα είναι και οι σωματικές παραισθήσεις – μετάφραση του όρου «somatic». Περιλαμβάνουν όλες τις αισθήσεις του σώματος, όπως οι ιδιοδεκτικές, μόνο που εδώ έχουμε να κάνουμε με ερεθίσματα που μεταφράζονται διαφορετικά. Για παράδειγμα, ένα ερέθισμα που δημιουργεί ανατριχίλα έχει «μεταφραστεί» από τον παθόντα ως κάποιο έντομο που έχει εισχωρήσει κάτω από το δέρμα και προχωράει πάνω κάτω στις φλέβες. Τέτοιου είδους παραισθήσεις εμφανίζουν άτομα με σχιζοφρένεια και άτομα που πιστεύουν στην ύπαρξη του ενδοφλέβιου τσιπ. Κάποιοι επιστήμονες έχουν συμπεριλάβει στη συγκεκριμένη κατηγορία και την παραίσθηση που έχουν κάποιοι ασθενείς με ψυχωτικά επεισόδια να συγχέουν την κίνηση των μυών με αυξομείωση των κόκκαλων του σώματος.

Εκτός από τις παραισθήσεις που αφορούν στο σώμα και στην κίνηση, υπάρχουν και οι extracampine παραισθήσεις, για τις οποίες προς στιγμήν δεν υπάρχει κάποιος ελληνικός όρος. Είναι σπάνιες και τις παρουσιάζουν σύμφωνα με έρευνες άτομα με Πάρκινσον και κάποιες φορές ασθενείς με κρίσεις επιληψίας. Αυτού του είδους οι παραισθήσεις «μεταφέρουν» την αίσθηση που έχει το άτομο αυτό εκτός αισθητηριακού πεδίου. Κάποιοι τη συγχέουν με την «έκτη αίσθηση». Σε ένα απλό παράδειγμα, το άτομο που έχει extracampine παραίσθηση νομίζει ότι μπορεί να βλέπει μέσα από τοίχους άτομα και πράγματα ή νομίζει ότι υπάρχουν τείχη γύρω και μπορεί να κρυφτεί ενώ στην πραγματικότητα είναι σε κάποιον εξωτερικό χώρο χωρίς κτίρια.

Όπως είναι αναμενόμενο, αυτές οι κατηγορίες των παραισθήσεων δεν οφείλονται μόνο σε μία αίσθηση αλλά σε συνδυασμό όλων των αισθήσεων. Τα όρια μεταξύ αυτών των παραισθήσεων και των ψευδαισθήσεων είναι λεπτά και συχνά μπορούν να κατευθύνουν τις επιστημονικές έρευνες σε λάθος συμπεράσματα. Μέχρι λοιπόν να μπορέσει ο επιστημονικός κόσμος να δώσει τις ερμηνείες που θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν και να τεκμηριώσουν σωστά τις παραισθήσεις και τα είδη τους, ο ανθρώπινος νους έχει να κάνει πολλά ταξίδια. Μέσα σε αυτά τα ταξίδια κάποιοι απολαμβάνουν το ταξίδι και κάποιοι χάνονται.