Εδώ και μια δεκαετία, η 12η Απριλίου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα των Παιδιών του Δρόμου, μετά από πρωτοβουλία της ΜΚΟ «Consortium for Street Children». Όταν χρησιμοποιείται ο όρος αυτός, αναφερόμαστε στα παιδιά που είναι φτωχά, άστεγα κι εγκαταλελειμμένα. Παιδιά δηλαδή χωρίς γονική στήριξη κι επιμέλεια, κυρίως σε χώρες του Δυτικού αναπτυσσόμενου κόσμου. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι αποκλείονται οι υπόλοιπες χώρες.

Στις ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες του ’50 και του ’60 τα βλέπαμε να κάνουν δουλειές ως λούστροι ή πλανόδιοι πωλητές- πέρα από την επαιτεία. Παρ’ όλο που εκείνη η εποχή φαντάζει μακρινή, κάποια πράγματα δυστυχώς δεν έχουν αλλάξει. Σήμερα στη χώρα μας υπολογίζεται ότι περίπου 5000 παιδιά κάτω των 15 ετών εργάζονται παράνομα στους δρόμους. Τα παιδιά του δρόμου ακόμη και σήμερα δεν είναι απαραίτητα αυτά που ορφάνεψαν μετά από κάποιο πόλεμο. Είναι τα παιδιά που ζουν στον δρόμο, είτε γιατί εργάζονται εκεί, είτε γιατί δεν έχουν πού να πάνε. Κάποια βρίσκουν τον δρόμο τους και κάποια χάνονται κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.

Για τον λόγο αυτό δεν μπορεί να υπολογιστεί ακριβώς ο αριθμός τους. Το 2005 η Unicef είχε υπολογίσει ότι στους δρόμους ζούσαν πάνω από 100 εκατομμύρια παιδιά, χωρίς όμως να μπορεί να διευκρινίσει πόσο πάνω. Το μεγαλύτερο ποσοστό συγκεντρώνουν χώρες της Λατινικής Αμερικής όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή. Μέσα στη δεκαετία του ’90 ξεκίνησε μια κυβερνητική προσπάθεια από χώρες της Νότιας Αμερικής για να μαζέψουν αυτά τα παιδιά από τους δρόμους, αλλά μόλις τα έβαζαν σε κάποιο κοινωνικό ίδρυμα, μέσα σε λίγες μέρες αυτά το έσκαγαν και το πρόβλημα διαιωνιζόταν.

Πώς προκύπτει όμως αυτή η ζωή για τα παιδιά αυτά; Εκτός από τη φτώχεια, που θεωρείται ο βασικός παράγοντας που ωθεί ένα παιδί να βγει στους δρόμους, είναι και το δύσκολο οικογενειακό περιβάλλον, η κακοποίηση, οι πολεμικές συρράξεις κ.α. Υπάρχουν όμως και παιδιά που θέλησαν να διεκδικήσουν την ελευθερία τους, βγαίνοντας στους δρόμους κι αναζητώντας εφήμερα κέρδη και περιπέτειες.

Για τον λόγο αυτό, δε μιλάμε για παιδική παραβατικότητα, καθώς δεν καταλήγουν όλα στην παρανομία. Απλώς, όλα τα παιδιά του δρόμου εκτίθενται σε κινδύνους που δεν μπορούν να διαχειριστούν. Και φυσικά, ελάχιστα από αυτά τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο. Εντάσσονται σε μια κατηγορία που θεωρείται άκρως επικίνδυνη για τη ζωή τους. Μιλάμε για παιδιά που δεν είναι δηλωμένα πουθενά –ούτε σε κάποιο μαιευτήριο, ούτε σε κάποιο ληξιαρχείο. Μιλάμε για παιδιά που τη μια στιγμή υπάρχουν και την άλλη «εξαφανίζονται». Μιλάμε για παιδιά που εκτίθενται καθημερινά σε καταστάσεις βίας κι η υγεία τους κινδυνεύει καθημερινά. Αλλά κυρίως μιλάμε για παιδιά που δεν έχουν ποτέ τη δυνατότητα να ζήσουν την παιδική τους ηλικία όπως πρέπει και βλέπουν μόνο τη σκληρή πλευρά της ζωής.

Τα παιδιά των δρόμων ως φαινόμενο συνδέεται και σχετίζεται άμεσα με την παιδική εργασία. Πολλές φορές, αναγκάζονται να κάνουν δουλειές, προκειμένου να μαζέψουν λεφτά, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις καταλήγουν στην τσέπη κάποιου ενήλικα, που τα εκμεταλλεύεται. Αυτός μπορεί να είναι γονιός ή κι ένας απλός άγνωστος. Το 2000 η Unicef μ’ έναν πρόχειρο υπολογισμό ανέφερε ότι το ποσό που συγκεντρώνουν αυτοί οι εκμεταλλευτές μπορεί να ξεπερνάει και τα 3 εκατομμύρια ευρώ μηνιαίως. Κι εκτός από την οικονομική εκμετάλλευση, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε και τη σεξουαλική. Πολλά από τα παιδιά του δρόμου είναι τα «εύκολα» θύματα για τους εμπόρους του αγοραίου έρωτα και πολλά επίσης πέφτουν θύματα trafficking.

Χωρίς επίσημη ταυτότητα, τα παιδιά των δρόμων, αν κι έχουν δικαιώματα, ζουν στο περιθώριο της κάθε κοινωνίας. Δυστυχώς στις μέρες μας, χώρες που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού στη Συνέλευση του Ο.Η.Ε. τον Νοέμβριο του 1989 δε λαμβάνουν δραστικά μέτρα για τη προστασία και την ομαλή διαβίωση κι επιβίωση αυτών των παιδιών. Αν κάποιος θελήσει να δει τη λίστα των δικαιωμάτων των παιδιών στη Σύμβαση του 1989 και τη φέρει σε αντιπαραβολή με την πραγματικότητα των παιδιών του δρόμου, τότε ίσως καταλάβει ότι δεν τους στερείται μόνο ένα σπίτι κι ένα καλό φαγητό. Τους στερείται η δυνατότητα να είναι παιδιά.

 

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!

Συντάκτης: Κέλλυ Ιακωβίδου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου