Καψούρα και χωρισμός ξεπερνιούνται μόνο με Άντζελα Δημητρίου!
Καταρχάς δε φωνάζουμε. Δεύτερον ανοίγουμε αυτιά και μάτια, γιατί όλοι ξέρουμε από τη γενιά του ’80 και του ’90, ότι όταν κάποιος καψούρης χωρίζει, επιβάλλεται να περάσει από το στάδιο της Άντζελας. «Φίλε χώρισα» σου λέει ο κολλητός και η απάντηση ήταν και παραμένει μέχρι σήμερα δεδομένη «Αν δεν πας μια Άντζελα, δεν έχεις χωρίσει τίμια και σωστά». Χωρισμός και καψούρα πάνε σχεδόν πακέτο, ειδικά όταν η επιλογή του χωρισμού είναι της άλλης πλευράς. Όπως και να ‘χει, η Άντζελα έχει φροντίσει να ερμηνεύσει άσματα για κάθε φάση, στιλ και χαρακτήρα καψουροχωρισμένου και μέχρι σήμερα παραμένει διαχρονική. Τα τραγούδια της είναι πάντα στη λίστα των μπουζουκλερί μετά τις 2:00 το πρωί και φυσικά ξεσηκώνουν τους θαμώνες από το πρώτο στίχο.
Πρώτο και δημοφιλέστερο άσμα ασμάτων καψουροχωρισμού είναι το «Φωτιά στα Σαββατόβραδα». Το είχε ερμηνεύσει πρώτα η Ρένα Βιολάντη αλλά η Άντζελα το έφτασε στο Θεό. Από το 1984 που βγήκε σε δίσκο μέχρι και σήμερα δεν υπάρχει χωρισμένος που να μην το έχει χορέψει, να μην το έχεις τραγουδήσει, να μην έχει σπάσει κανένα πιατικό στο άκουσμά του. Είναι ο ύμνος της απόλυτης πληγωμένης καψούρας και το σήμα κατατεθέν της τραγουδίστριας. «Ήτανε σαββατόβραδο που σ’ έχασα για πάντα, μέσα στο μισοσκόταδο κι έχασα τα πάντα, σύννεφα με τυλίξανε και μαύρισε η ψυχή μου, δάκρυα με πλημμύρισαν και κόπηκε η φωνή μου…» λένε οι στίχοι που έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές. Δε μιλάει μόνο για αυτούς που χώρισαν Σάββατο βράδυ αλλά επεκτείνεται σε όλες τις μέρες της εβδομάδας. Σιγά που όταν χωρίζει κάποιος, κάθεται και σημειώνει τι μέρα είναι. Για να κατανοήσει κάποιος τη διαχρονικότητα αυτού του τραγουδιού αρκεί να πάει στην πίστα και να δει ότι όταν το τραγουδάει αυτό η Άντζελα, δίνει πάντα το μικρόφωνο στο κοινό. Όλοι ξέρουν τους στίχους και σχεδόν κάθε φορά η Άντζελα δε χρειάζεται να πει τίποτα στο μικρόφωνο, καθώς όλο το μαγαζί -ειδικά στο ρεφρέν- θα πει «…Φωτιά στα σαββατόβραδα να μην ξαναγυρίσουν, αυτοί που μείναν μοναχοί να μην ξαναδακρύσουν..».
Επίσης χωρισμός χωρίς δέηση στον ουρανό γίνεται; Δε γίνεται! Για αυτό και στη λίστα των ασμάτων καψουροχωρισμού πρέπει να προστεθεί και το «Ουρανέ». Και αυτό γιατί κάποιοι λίγο πιο συγκρατημένοι τους πιάνει μια ευγένεια -λίγο πριν το σιχτίρισμα- και κάνουν μια παράκληση στον ουρανό να κλάψει μαζί τους «Εσύ που όλους μας κοιτάζεις κι έχεις το σύμπαν αγκαλιά, όπου και να ‘ναι ουρανέ μου βοήθα τον να ‘ναι καλά, όπου και να ‘ναι ουρανέ μου βοήθα τον να ‘ναι καλά…». Και μετά την ευγενική αυτή στιγμή βγαίνει συνήθως άλλος εαυτός, ο πιο εκδικητικός, ο οποίος ναι μεν ζητάει από τον ουρανό να τον έχει τον άλλο καλά αλλά μετά πάει προς το «Δεν είσαι τίποτα» και εκεί κάπου βρίσκει μια ισορροπία. Το «Δεν είσαι τίποτα» είναι ένα τραγούδι της Άντζελας από το μακρινό 1998 που δίνει τη δυνατότητα στον καψουροχωρισμένο να φτάσει λίγο προς την αυτογνωσία: «Αν θα βουλιάζανε και βάρκες και καράβια, απ’ τα αεροπλάνα αν θα κόβαν τα φτερά δε θα καθόμουν στην αγάπη σου την άδεια θα ‘βρισκα τρόπο για να φύγω μακριά. Δεν είσαι τίποτα δεν ήσουνα ποτέ, δεν είσαι τίποτα που πρέπει να θυμάμαι, αυτά που σου ‘δωσα δεν άξιζες κουτέ και με ανάγκασες μονάχη να κοιμάμαι».
Επειδή όμως η Άντζελα αποτελεί σύμβολο του καψουροχωρισμού, υπάρχει το ένα και μοναδικό της άσμα που δεν έχει καταλήξεις σε θηλυκό ή αρσενικό γένος. «Οι χωρισμένοι δε γιορτάζουνε ποτέ» είναι το ζεϊμπέκικο που θα πρέπει να χορέψει ο καθένας μας έστω μία φορά στη ζωή του, για να νιώσει στο πετσί του τον χωρισμό στο ανώτατο level και μετά να μπει σε στάδιο αποθεραπείας και αποκατάστασης. Είναι αυτό το ζεϊμπέκικο που ακόμα κι αν φας τα μούτρα σου, κανένας δε θα σε κοροϊδέψει. Αντιθέτως θα δείξει κατανόηση. Βέβαια τα κολλητάρια θα τραβήξουν βίντεο με την τούμπα, για να το δεις μετά σε πιο νηφάλια κατάσταση και να προσγειωθείς. Δεν υπάρχει άλμπουμ, εκπομπή, tv-show που να μην έχει εντάξει το τραγούδι αυτό στη λίστα με τα top τραγούδια χωρισμού: «Οι χωρισμένοι ζούνε πάντα με το χτες κι αν κάνουν πως γελάνε, θέλουν να δείχνουν τάχα δυνατοί μα μέσα τους πονάνε… Οι χωρισμένοι δε γιορτάζουνε ποτέ».
Τι γίνεται όμως όταν υπάρχει το τρίτο πρόσωπο; Όταν ο άλλος τράβηξε πλώρη σε άλλες αγκαλιές και σε αφήνει με ένα «γιατί» ενώ του τα είχες δώσει όλα; Η θεά Άντζελα όμως έχει μεριμνήσει ακόμα και για αυτό. Από το μακρινό 1984-85 και πάλι ήρθε και μας έδωσε το τραγούδι «Ποια θυσία», το οποίο στην αρχή το ερμηνεύει μόνη της αργά και σχεδόν εκστατικά και στο ρεφρέν έρχεται όλο το μαγαζί τούμπα «… Όταν η νύχτα προχωρά για σένα καίγομαι, ξέρω πως η άλλη σε κρατά κι εγώ τρελαίνομαι. Και θέλω να ’ρθω να σ’ αρπάξω από την άλλη, να τη ρωτήσω με τα μάτια δακρυσμένα με ποιο δικαίωμα σε πήρε από μένα και ποια θυσία, ποια θυσία έχει κάνει αυτή για σένα». Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το «Στάσου πού πας», ένα τραγούδι που δίνει φωνή στους χωρισμένους που δεν παίρνουν απάντηση στις απορίες τους. Μόνο που εδώ οι χαρακτηρισμοί είναι πιο «επίπονοι»: «Πέταξες στον ώμο το σακάκι, να βρεις άλλο θύμα ξεκινάς, πού ‘ναι όλα αυτά που μου ‘χες τάξει, πού ‘ναι η αγάπη σου φονιά… Στάσου, πού πας, στάσου, πού πας, τόσες θυσίες πώς ξεχνάς, στάσου, πού πας σαν το φονιά με παρατάς». Τέτοιοι στίχοι δε γράφονται κάθε μέρα ρε παιδιά τι να λέμε.
Φυσικά ένας καψουροχωρισμός θέλει να περάσει και το στάδιο της αξιοπρέπειας. Το να περάσεις έναν χωρισμό αλώβητος θέλει κόπο και είναι δύσκολο. Και φυσικά η Άντζελα μας έδωσε τη λύση, τον τρόπο, την έκφραση -πείτε το όπως θέλετε. Το τραγούδι «Κυρία θα μείνω» είναι ένας ύμνος στην προσπάθεια διατήρησης επιπέδου αξιοπρέπειας χωρίς παρεκτροπές: «Θα προσπαθήσω, όρκο σου δίνω, τη θέση σου να διευκολύνω, όταν σημάνει η ώρα του αποχωρισμού, δε θα σε κάνω τύψεις να νιώσεις, να σου ζητήσω να με γλιτώσεις, γιατί θα βρίσκομαι στην άκρη του γκρεμού». Επειδή όμως μια τέτοια στιγμή θέλει μεγάλα αποθέματα δύναμης -κυρίως για να μη βρίσεις- και να σταθείς στο ύψος το τραγούδι σε βοηθάει λέγοντας: «…Κι αν με προδώσει κάποιο δάκρυ που θα τρέξει, μέχρι να φύγεις η καρδιά μου θα αντέξει μπροστά στα μάτια σου κομμάτια δε θα γίνω, κυρία με γνώρισες, κυρία θα μείνω».
Υπάρχουν βέβαια και οι αποφασισμένοι. Αυτοί θα προχωρήσουν στον χωρισμό και ας τους πονάει. Γιατί κάποιες φορές πρέπει να πάρεις και μια τέτοια απόφαση. Και εκεί χρειάζεται να έχεις αρωγό στην προσπάθεια σου και το κατάλληλο τραγούδι: «Κάνε στην άκρη να περάσω απόψε θα σε ξεπεράσω κι άσε την καρδιά μου να επιμένει πρέπει να μείνουμε δυο ξένοι…». Ακόμα και να μην έχεις τη δύναμη να το πεις, εμπνεύσου από την Άντζελα και δώσε πόνο, γιατί το τραγούδι αυτό -το «Κάνε στην άκρη»- σε αφήνει να μιλήσεις, όταν θέλεις εσύ να μιλήσεις: «Θα μιλήσω όταν θέλω να μιλήσω και όταν θέλω θα σου πω πώς σ’ αγαπώ, τη ζωή μου όπως θέλω εγώ θα ζήσω, κάνε στην άκρη σε παρακαλώ».
Τα περισσότερα από αυτά τα τραγούδια είναι γνωστά στο ευρύ κοινό και όλοι λίγο πολύ τα έχουμε τραγουδήσει από μέσα μας, από έξω μας, δυνατά και ψιθυριστά. Υπάρχει όμως και ένα ακόμα τραγούδι της Άντζελας -λιγότερο γνωστό- το οποίο ίσως λόγω του τίτλου να προκαλέσει αντιδράσεις. Αλλά αν κάποιος καθίσει να ακούσει τους στίχους του τραγουδιού «Μεγάλη μου Παρασκευή» που συμπεριέλαβε στο άλμπουμ της «Γυναίκα εγώ» το 1995, θα δει ότι το τραγούδι είναι ένας ύμνος για τους προδομένους πάσης φύσεως. «…Όταν γεννιέται ένας Χριστός ένα κελί αδειάζει, βγάζουν αθώο ένα ληστή κι ο ήλιος σκοτεινιάζει… Μεγάλη μου Παρασκευή, μέρα συννεφιασμένη μόνο εσύ ξέρεις γιατί πονούν οι προδομένοι… Όταν γεννιέται ένας Χριστός ένα αστέρι πέφτει βάζει σακάκι ένας φτωχός και τον φωνάζουν κλέφτη, Μεγάλη μου Παρασκευή, μέρα συννεφιασμένη». Δεν είναι μόνο για έρωτες και καψούρες που πληγώθηκαν από έναν χωρισμό, αλλά και για ανθρώπους γενικά που βασίστηκαν στην αγάπη και εισέπραξαν προδοσία.
Μέσα σ’ αυτήν τη λίστα θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε και άλλα τραγούδια, καθώς η «αγέραστη» Άντζελα Δημητρίου μας έχει χαρίσει υπέροχες ερμηνείες. Οπότε αν ποτέ χωρίσετε και πληγωθεί η καρδούλα σας, επιβάλλεται να βάλετε στη διαπασών Άντζελα, οι περισσότεροι γείτονες δεν παρεξηγούν. Γιατί αρκετοί από αυτούς ξέρουν. Ξέρουν ότι για να ξεπεράσεις έναν καψουροχωρισμό λύσεις υπάρχουν, τρόποι υπάρχουν, τραγούδια υπάρχουν. Να είναι καλά η Άντζελα εδώ και 4 δεκαετίες που έχει προνοήσει για εμάς.
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου