Υπάρχει μαγικό μέρος πάνω στη γη; Ένα μαγικό μέρος που επιτρέπει στον άνθρωπο να ξεπεράσει τα 100 χωρίς να έχει κάποια προβλήματα υγείας και να ζήσει μια πολύ ωραία ζωή; Υπάρχει κάποιο μέρος σε αυτό τον πλανήτη όπου δεν επικρατεί το στρες και το άγχος της καθημερινότητας; Κι όμως σύμφωνα με έρευνες, δεν υπάρχει μόνο ένα, άλλα πέντε μέρη σ’ όλο τον πλανήτη, τα οποία έχουν γίνει συνώνυμα της μακροζωίας. Αυτά τα πέντε μέρη ονομάζονται οι 5 μπλε ζώνες της Γης. Η πρώτη φορά που αναφέρθηκε ο όρος «μπλε ζώνη» ήταν σε μία δημογραφική εργασία των ερευνητών Gianni Pes και Michel Poulain, η οποία δημοσιεύτηκε σε επιστημονικό περιοδικό το 2004 και καθόριζε κάποιες περιοχές όπου το ποσοστό των κατοίκων άνω των 80 ήταν εκπληκτικά υψηλό. Ένα χρόνο μετά, ο Dan Buettner βασίστηκε στην έρευνα αυτή, για να δώσει το ακριβές γεωγραφικό στίγμα των μπλε ζωνών, το οποίο και δημοσιεύτηκε επίσημα στο «National Geographic». Ποια είναι όμως αυτά τα μέρη, όπου εντοπίζονται οι πιο αιωνόβιοι κάτοικοι του πλανήτη Γη; Τι διαφορετικό έχουν αυτά τα μέρη από τα υπόλοιπα μέρη και ποιο είναι το κοινό τους σημείο; Ποιο ελληνικό νησί έχει συμπεριληφθεί σ’ αυτήν τη λίστα;
Τα 5 αυτά μέρη του κόσμου δε συγκεντρώνονται όλα σε μία περιοχή αλλά είναι διάσπαρτα στον πλανήτη. Στην Ευρώπη υπάρχουν δύο: Η Σαρδηνία στην Ιταλία και η Ικαρία στην Ελλάδα, ενώ στην αμερικάνικη ήπειρο μπλε ζώνη θεωρείται η Χερσόνησος Νικόγια στην Κόστα Ρίκα και η Λόμα Λίντα στην Καλιφόρνια. Την ομάδα αυτή των 5 συμπληρώνει η Οκινάουα της Ιαπωνίας. Αν παρατηρήσεις τα πέντε αυτά σημεία στον παγκόσμιο χάρτη, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι και τα 5 είναι είτε νησιά είτε παραθαλάσσια μέρη. Οπότε κατά κύριο λόγο εκείνο το κοινό τους σημείο είναι ίσως η θάλασσα. Ή μήπως όχι;
Τα στοιχεία αυτά που παίξανε ρόλο στη μακροζωία των κατοίκων των 5 ζωνών αυτών είναι η διατροφή και ο τρόπος ζωής. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της Ικαρίας κυριαρχεί η μεσογειακή διατροφή, η οποία βασίζεται σε λαχανικά, όσπρια και φρούτα, ενώ παράλληλα υπάρχει μία μικρή ποσότητα γαλακτοκομικών, ψαριού και κρέατος. Επιπλέον, στο πρόγραμμά τους οι κάτοικοι συμπεριλαμβάνουν τόσο τη μεσημεριανή σιέστα, όσο και τις χειρωνακτικές εργασίες, καθώς ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας του νησιού βασίζεται στην αγροτική τους παραγωγή. Γνωρίζουμε πολύ καλά βέβαια ότι ο χαλαρός και πράος τρόπος σκέψης των ντόπιων συμβάλλει επίσης σε μία καθημερινότητα με υγιείς κοινωνικές σχέσεις όπου δεν υπάρχει στρες. Στη γειτονική Ιταλία και συγκεκριμένα στη Σαρδηνία υπερισχύει επίσης η μεσογειακή διατροφή εμπλουτισμένη κυρίως με λαχανικά, δημητριακά και γαλακτοκομικά. Επιπλέον χαρακτηριστικό των κατοίκων εκεί είναι οι δυνατοί οικογενειακοί δεσμοί μεταξύ των μελών μίας οικογένειας και κανένας δεν «επιτρέπεται» να λείψει από το οικογενειακό τραπέζι.
Η περίπτωση της Λόμα Λίντα είναι λίγο διαφορετική καθώς εκεί τα πράγματα σχετίζονται κυρίως με θρησκευτικές παραδόσεις. Οι κάτοικοι εκεί είναι Αντβεντιστές της 7ης μέρας και αυτό καθορίζει και την καθημερινότητά τους. Στις διατροφικές του συνήθειες συμπεριλαμβάνονται μόνο οπωροκηπευτικά καθώς θεωρούν ότι οι καρποί, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι δώρο από το Θεό. Λόγω της θρησκευτικής τους πίστης είναι πιο ενωμένοι και πιο δεμένοι μεταξύ τους. Περίπου στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι κάτοικοι της Οκινάουα όπου η διατροφή τους είναι κυρίως χορτοφαγική, ασχολούνται σε καθημερινή βάση με τους κήπους τους και καταναλώνουν πολύ πράσινο τσάι, το οποίο όπως γνωρίζουμε έχει αντιοξειδωτικές ικανότητες. Στη Χερσόνησο της Νικόγια στην Κόστα Ρίκα οι κάτοικοι καταναλώνουν κυρίως φρούτα, δημητριακά και γαλακτοκομικά καθώς είναι μεγάλη αγροτική και κτηνοτροφική περιοχή. Αν και είναι μία από τις φτωχότερες περιοχές της χώρας, συμπεριλήφθηκε στις μπλε ζώνες καθώς οι κάτοικοί τους δε χαλαλίζουν τον οκτάωρο ύπνο για κανέναν, κυρίως ασχολούνται με χειρωνακτικές εργασίες, είναι εξαιρετικά κοινωνικοί και το νερό της είναι πλούσιο σε ασβέστιο και μαγνήσιο και άλλα μεταλλικά στοιχεία, τα οποία βοηθάνε στη σωστή σωματική ανάπτυξη και στην υγεία του σκελετικού τους συστήματος.
Αν κάποιος θέλει να βρει τα κοινά τους σημεία, εκτός από τη θάλασσα που είναι το προφανές, θα μπορούσε να πει ότι είναι κυρίως η διατροφή με φρούτα, λαχανικά και καρπούς, η μειωμένη έως μηδαμινή πρόσληψη κρέατος αλλά και η απόσταση τους από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Αυτό βοηθάει στο να μην έχουν τόσο άγχος και στρες όπως οι κάτοικοι των μεγαλουπόλεων, ενώ η ενασχόλησή τους με αγροτικές εργασίες είναι η άσκηση που χρειάζεται το σώμα τους, για να ενδυναμώνεται και να συντηρείται σε καθημερινή βάση. Αυτό που τόνισε ο Buettner στην έρευνα του ήταν και στις πέντε περιοχές οι δεσμοί -οικογενειακοί και κοινωνικοί- μεταξύ των κατοίκων είναι εξαιρετικά δυνατοί και υπάρχει υψηλό το αίσθημα της αλληλοβοήθειας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Δεν υπάρχει περίπτωση να ζητήσεις βοήθεια από κάποιον κάτοικο αυτών των μπλε ζωνών και να μη σε βοηθήσει όπως αυτός μπορεί.
Όσα λόγια και να πούμε όμως για αυτά τα μέρη, αλλά και όσο μελάνι να χυθεί περιγράφοντας τη ζωή των κατοίκων αυτών, δε θα είναι ποτέ αρκετό. Ακόμα και οι ίδιοι οι ερευνητές προτείνουν στον κόσμο να επισκεφτεί αυτά τα μέρη και να ζήσει στις μπλε ζώνες, για να κατανοήσει τον τρόπο ζωής αλλά και τη φιλοσοφία των κατοίκων.
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου