Μόλις πριν λίγες ώρες το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κι ειδικότερα το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής κι Αθλητισμού, αναγόρευσε τον Νίκο Γκάλη σε επίτιμο διδάκτορα. Για ακόμη μία φορά, όλες οι ειδησεογραφικές εκπομπές κι ιστοσελίδες μίλησαν για τον θρύλο που ακούει στο όνομα «Γκάλης». Για τη φανέλα με το Νο6 που κοσμεί τον ουρανό του Αλεξάνδρειου Μελάθρου. Για τον κόσμο που παίζει ακόμη μπάσκετ στον δρόμο. Για τον Άρη, τον Αυτοκράτορα που ένωσε μια χώρα μέσω μιας θεάς σε χρώμα πορτοκαλί. Για τον άθλο του 1987 που έβγαλε τον κόσμο στους δρόμους. Για όλα αυτά που πρέπει να μάθει η νέα γενιά, για να ξέρει τι σημαίνει Νίκος Γκάλης.
Ο Νίκος Γκάλης είναι ο μοναδικός Έλληνας αθλητής που εντάχθηκε στο Hall of Fame της FIBA και στο Naismith Memorial Basketball Hall of Fame των ΗΠΑ. Αυτή η διάκριση τον τοποθέτησε επάξια στους κορυφαίους μπασκετμπολίστες όλων των εποχών, παγκοσμίως. Η καριέρα του ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν ήρθε από την Αμερική, για να παίξει επαγγελματικά μπάσκετ στην ομάδα του Άρη Θεσσαλονίκης. Αν κι αθλητής του μποξ, τον κέρδισε η πορτοκαλί θεά- ευτυχώς για εμάς τους Έλληνες που τον γνωρίσαμε μέσα από τους αγώνες του. Κυρίως, γιατί μας γνώρισε ένα άθλημα που λίγοι το καταλάβαιναν κι έφερε τις επιτυχίες που δεν τις είχαμε καν ονειρευτεί σαν έθνος.
Δεν ήταν ποτέ άνθρωπος που μιλούσε πολύ για τον εαυτό του και το έχει παραδεχτεί αυτό. Προτιμούσε πάντα να μιλάει μέσα από τα γήπεδα, είτε όταν έπαιζε αγώνες, είτε όταν έκανε προπόνηση. Οι επιδόσεις του, παρ’ όλο που ήταν ένας «κοντός» στον κόσμο των «ψηλών» (μόλις 1,83μ.), ήταν μαγικές. Όταν η Αμερική γνώριζε τον Michael Jordan, η Ευρώπη είχε ήδη στέψει βασιλιά τον Νίκο Γκάλη. Κάθε Πέμπτη όλη η Ελλάδα γινόταν ένα με τον «Άρη της Ελλάδας» και πανηγύριζε σε κάθε επιτυχία της ομάδας και σε κάθε μαγικό καλάθι του Γκάλη. Εκείνες τις Πέμπτες οι δρόμοι άδειαζαν και τα σπίτια γέμιζαν με κόσμο μπροστά από την τηλεόραση. Η πορεία του στον Άρη Θεσσαλονίκης και μετά στην Εθνική Ελλάδος, με αποκορύφωμα την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το 1987, χρειάζεται πολλές ακόμη σελίδες, για να καταγραφεί και να σχολιαστεί. Ακόμα κι όταν έφυγε από τον Άρη και πήγε στον Παναθηναϊκό, όπου έκλεισε την καριέρα του, ήταν ασταμάτητος. «Δεν μπορείς να μπεις σ’ έναν αγώνα, αν δεν πιστεύεις ότι θα κερδίσεις τον αγώνα. Αλλιώς μην μπαίνεις καθόλου!» είχε δηλώσει πρόσφατα σε τηλεοπτική του συνέντευξη, συμπληρώνοντας στο τέλος «Όχι μόνο στον αθλητισμό, σε ό,τι κάνεις, πρέπει να πιστεύεις σε αυτό».
Όταν τελείωσε την καριέρα του, αφοσιώθηκε σε αυτό που αγαπούσε περισσότερο: στο να μάθει στα μικρά παιδιά να παίζουν μπάσκετ. Πολλές φορές κλήθηκε να μιλήσει και να σχολιάσει άλλους νεότερους παίκτες, κάτι που πάντα έκανε με σεβασμό. Πριν από έναν χρόνο τον ρώτησαν σε τηλεοπτική συνέντευξη για τον Γιάννη Αντετοκούνμπο. Είχε πει για τον Γιάννη ότι τον θεωρεί ένα παιδί που παρ’ όλο που έχει φτάσει ψηλά, θέλει να φτάσει ακόμη ψηλότερα και βλέπει στα μάτια του ότι θέλει να γίνει ακόμη καλύτερος. Αφορμή ήταν μια συνάντηση και μια κοινή τους φωτογραφία που «έριξε» το Instagram. Όταν συναντήθηκαν αυτοί οι δύο αθλητές, ο Γιάννης έκανε ένα σωρό ερωτήσεις στον Νίκο κι ο Νίκος τις απαντούσε με πολλή χαρά. «Θέλω να με θυμούνται τα παιδιά σαν έναν σκληρό εργάτη που έκανε σωστά τη δουλειά του στο παρκέ» είπε στην ομιλία του.
Πριν λίγες μέρες ο Γιάννης μας έδωσε κι αυτός ένα μικρό μάθημα ζωής. Σαν αυτό που δίνει ο Νίκος τόσα χρόνια μέσα από τον αθλητισμό. Δε σταματάει να διδάσκει, να συμβουλεύει, να βοηθάει και να αναγνωρίζει τις προσπάθειες των μικρών μαθητών που θέλουν να μάθουν να χειρίζονται την πορτοκαλί θεά. Και μέσα από τα παραδείγματα της δικής του ζωής, μίλησε στον κόσμο που τον τίμησε στο ΑΠΘ: «Όπως θα γνωρίζετε, μεγάλωσα και σπούδασα στην Αμερική. Δεν είχα την ευκαιρία να πάω σε ελληνικό σχολείο. Αν κι έχω τιμηθεί από πολύ κόσμο, για μένα αυτή είναι μία ιδιαίτερη τιμή. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Ευχαριστώ το πανεπιστήμιο. Αυτό που λέω στην κόρη μου και σε όλα τα παιδιά που συναντώ ή ακόμα και στον δρόμο, όταν με σταματούν τα παιδιά και μου κάνουν ερωτήσεις, όπως το πώς θα γίνουν σπουδαίοι παίκτες κι επαγγελματίες. Τους απαντώ ότι είναι πάρα πολύ ωραίο να κυνηγάς το όνειρό σου. Αλλά να ξέρετε, ότι αυτό απαιτεί πολλές θυσίες. Θέλει πάρα πολύ σκληρή δουλειά. Θέλει να διαθέτεις και το ανάλογο ταλέντο για να μπορείς να γίνεις επαγγελματίας αθλητής. Τους απαντώ ότι αυτό που θα μείνει μαζί σας για πάντα είναι τα γράμματα, η μόρφωση και το ήθος. Γι’ αυτό παιδιά, κοιτάξτε να σπουδάσετε πρώτα και μετά μπορείτε να κυνηγήσετε το όνειρό σας».
Ο Νίκος ήρθε πριν από 4 δεκαετίες και πλέον στην Ελλάδα, κυνηγώντας ένα όνειρο. Να εντάξει την πορτοκαλί θεά στο δωδεκάθεο του Ολύμπου και να την τιμήσει με το ταλέντο του. Το κατάφερε επάξια και δέχτηκε την αποδοχή, την αναγνώριση και τον σεβασμό των αντιπάλων του. Ο Τόνυ Κούκοτς είχε πει: «Ο Νικ ήταν πάντα γνωστός ως μεγάλος παίκτης, μεγάλος σκόρερ, όλοι τον φοβόντουσαν. Απλώς έπρεπε να μην τον αφήσεις να σκοράρει 30 ή 40 πόντους», ενώ ο Σεργκέι Μπέλοφ μίλησε πολλές φορές με θαυμασμό, σημειώνοντας ότι πίστευε ότι ο Γκάλης είχε κατεβεί «από άλλο πλανήτη». Και σ’ εμάς, άφησε μια κληρονομιά, βάζοντας τα παιδιά μας στον αθλητισμό. Κάθε του καλάθι έδινε ώθηση και δύναμη σ’ έναν μικρό Βασίλη, Δημήτρη, Γιάννη, να προσπαθήσει ακόμα περισσότερο. Αρκεί να σημειώσουμε ότι μέσα σε 4 χρόνια, από το 1987 έως το 1991, οι εγγραφές επαγγελματιών καλαθοσφαιριστών στην Ελληνική Ομοσπονδία σχεδόν διπλασιάστηκαν. Μένει τώρα εμείς να συνεχίσουμε το έργο του όπως του αρμόζει και να μη μείνει απλώς μια φανέλα κρεμασμένη στον τοίχο, θυμίζοντας περασμένα μεγαλεία.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου