Μιλώντας για την τέχνη της παντομίμας –ή αλλιώς του μιμοδράματος– στο μυαλό των περισσοτέρων προβάλλει η εικόνα του Κλόουν Bip, του ήρωα δηλαδή που ενσάρκωνε για πάνω από 60 χρόνια ο Marcel Marceau. Το μιμικό θέατρο βρήκε στο πρόσωπο του Marceau τον πιο επάξιο εκπρόσωπό του, ο οποίος μέχρι και λίγο πριν φύγει από τη ζωή ταξίδευε ανά τον κόσμο, διδάσκοντας την τέχνη αυτή. Μια τέχνη που τον βοήθησε να σώσει κόσμο από βέβαιο θάνατο αλλά και να ξεπεράσει την απώλεια αγαπημένων του προσώπων.
Ο Marceau γεννήθηκε στο Στρασβούργο το 1923 και ήδη από την ηλικία των 6 χρόνων άρχισε να μιμείται τον Σαρλώ, τον ήρωα του βουβού κινηματογράφου που υποδυόταν ο Charlie Chaplin. Το οικογενειακό του όνομα ήταν Marcel Mangel και καταγόταν από εβραϊκή οικογένεια. Ο ίδιος έμελλε να αλλάξει πολλά στη ζωή του, κυρίως λόγω του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα από αυτά ήταν το επίθετό του, που από «Mangel» έγινε «Marceau» για να ακούγεται πιο «γαλλικό». Το 1942 μπήκε στη γαλλική Αντίσταση, προσφέροντας πολλά, κυρίως γιατί μιλούσε τις 3 γλώσσες των Μεγάλων Δυνάμεων: γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά. Οι κατοχικές δυνάμεις βρέθηκαν πολλές φορές στο κατώφλι του σπιτιού του, αλλά τόσο αυτός, όσο και ο αδερφός του, κατάφεραν να αποφύγουν τη σύλληψη. Το γεγονός όμως που τον σημάδεψε ήταν η σύλληψη του πατέρα του και ο θάνατός του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Auswitz.
Χωρίς να το βάλει κάτω, μαζί με τον αδερφό του και τον ξάδερφό του, κατάφεραν να σώσουν πολλά παιδιά -εβραιόπουλα κυρίως- δημιουργώντας για αυτά ένα ασφαλές πέρασμα στην Ελβετία. Προκειμένου να παραμείνουν ήρεμα μέχρι να περάσουν τα σύνορα, ο Marceau είχε σκαρφιστεί διάφορα κόλπα όπως να τους κάνει μιμήσεις ή να τους ντύνει με στολές και να παίζουν θεατρικά παιχνίδια. Μια φορά χρειάστηκε να ντύσει τα παιδιά στα μαύρα, προκειμένου να περάσουν τα σύνορα μέσα από ένα νεκροταφείο. Στα ελβετικά σύνορα τα καλούσε να παίξουν με μια μπάλα, την οποία κλωτσούσε προκειμένου να περάσει η μπάλα τα σύνορα και τα παιδιά να την ακολουθήσουν. Ο ίδιος είχε αναφέρει ότι έτσι έσωσε περίπου 20 παιδιά. Τα ιστορικά ντοκουμέντα της γαλλικής αντίστασης μιλούν για τη σωτηρία 300 παιδιών, μπορεί και παραπάνω.
Οι μιμήσεις μπήκαν στη ζωή του για τα καλά και με το τέλος του πολέμου σπούδασε υποκριτική. Το 1947 «γεννήθηκε» ο ήρωάς του, ο κλόουν με το λευκό πρόσωπο, ο Bip, ο οποίος γνώρισε την αποθέωση στο θεατρικό σανίδι για σχεδόν 60 χρόνια. Ο Marceau πήρε αλαμπρατσέτα τον Bip και ταξιδέψανε σε όλο τον κόσμο, διαδίδοντας τη μιμική τέχνη σε κάθε ήπειρο. Όταν είδε ότι ο κόσμος ήθελε να μάθει κι άλλα, ίδρυσε τη Διεθνή Σχολή Μιμοδράματος του Παρισιού «Marcel Marceau». Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, έκανε τα πρώτα του βήματα στον κινηματογράφο, ενώ γνώρισε την αποθέωση μέσα από τηλεοπτικά προγράμματα.
Τα βραβεία και οι τιμητικές διακρίσεις δεν μπορούν μέχρι και σήμερα να μετρηθούν. Έγινε γνωστός παγκοσμίως και όπου μπορούσε να διδάξει ένα μέρος της τέχνης του, το έκανε. Η τέχνη αυτή που του έδωσε ζωή μέσα στον πόλεμο, τον έκανε γνωστό, με τον ίδιο να δηλώνει ότι ο μίμος, όπως και η μουσική, δεν πρέπει να χαρακτηρίζονται και να επηρεάζονται από εθνικά και εθνολογικά σύνορα. Ο Marceau ήταν ο άνθρωπος που έδωσε «φωνή» στη σιωπή. Χωρίς λόγια και χωρίς οπτικά εφέ. Είχε τη μαγική ιδιότητα να εναλλάσσει τις εκφράσεις του από τη θλίψη στη χαρά και από την οργή στη λύπη. Έδειξε με την τέχνη του στον κόσμο πώς μπορεί να μιλήσει ένα σώμα χωρίς να βγάζει άχνα και πόσο θάρρος μπορεί να κρύβει μια ψυχή μέσα της όταν φοβάται. Όλα αυτά μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2007, όταν ο κλόουν Bip χτένισε τελευταία φορά τα κόκκινα κατσαρά μαλλιά του, έβγαλε το στραπατσαρισμένο του καπέλο και υποκλίθηκε στον κόσμο, αφήνοντας τον Marceau να περάσει στην αιωνιότητα.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.