Κάθε λαός έχει κάποιες λέξεις στη γλώσσα του που δεν μπορούν να μεταφραστούν σε άλλες γλώσσες επακριβώς. Για παράδειγμα, οι ελληνικές λέξεις «μεράκι» και «φιλότιμο» μεταφράζονται περιφραστικά -και πάλι χωρίς να δίνεται πλήρως η ερμηνεία τους σε κάποιον ξένο. Από την άλλη, υπάρχουν λέξεις όπως η νοσταλγία, που χρησιμοποιούνται σχεδόν αυτούσια και σε ορισμένες άλλες γλώσσες. «Nostalgie» στα ολλανδικά, «nostalgia» στα ιταλικά, «носталгия» στα βουλγάρικα. Η νοσταλγία χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει μια ανάμνηση του παρελθόντος που ανακαλούμε με μια δόση πόνου και στεναχώριας. Στα ιαπωνικά, όμως, η νοσταλγία αντιστοιχεί στη λέξη «natsukashii», χωρίς όμως να σημαίνει ακριβώς το ίδιο με την ελληνική εκδοχή. Η λέξη «natsukashii» χρησιμοποιείται για μια φιλοσοφία ζωής λίγο πιο ευχάριστη.
Όπως κάποιες ελληνικές λέξεις δεν μπορούν να αποδοθούν επακριβώς σε άλλες γλώσσες αν δε μιλήσουμε πρώτα για την ελληνική νοοτροπία και τον πολιτισμό, έτσι και η λέξη «natsukashii» δεν μπορεί να ερμηνευτεί κατάλληλα αν δεν αναφερθούν κάποια κομμάτια της φιλοσοφίας των Ιαπώνων. «Natsukashii» σημαίνει να φέρνεις στο μυαλό σου μια ανάμνηση, η οποία με τη σειρά της θα σχηματίζει ένα χαμόγελο στα χείλη. Επομένως, η λέξη «άλγος» που σημαίνει «πόνος» δεν υφίσταται στην ερμηνεία της ιαπωνικής εκδοχής της νοσταλγίας. Ή μήπως όχι;
«Νοσταλγία» σημαίνει «επιστρέφω σε κάτι με πόνο», από το ρήμα «νέομαι» που σημαίνει «επιστρέφω» -εξ’ ου και «νόστος» («επιστροφή στην πατρίδα»)- και τη λέξη «άλγος» που σημαίνει πόνος. Ετυμολογικά, η λέξη «natsukashii» βγαίνει από το ρήμα «natsuku», το οποίο σημαίνει «θέλω να εξοικειωθώ με κάτι / θέλω να αποδεχτώ κάτι». Ενώ, λοιπόν, η νοσταλγία κρύβει μέσα της τον πόνο, το natsukashii κρύβει την αποδοχή και την ευγνωμοσύνη. Είναι ο όρος που χρησιμοποιούν οι Ιάπωνες για να δηλώσουν ότι εκτιμούν αυτά που έζησαν στο παρελθόν, καλά και άσχημα, και ευχαριστούν τη ζωή για τις εμπειρίες.
Κι άντε, να είμαστε ευγνώμονες για τις ευχάριστες εμπειρίες της ζωής, το ίδιο πρέπει να κάνουμε και για τις δυσάρεστες; Σύμφωνα με τους Ιάπωνες, όλες οι εμπειρίες που έχουμε ζήσει είναι πολύτιμες. Είναι αυτές που μας έφτιαξαν όπως είμαστε, έχτισαν δηλαδή τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά μας. Κυρίως όμως είναι αυτές που μέσα από τα λάθη και τα σωστά, μας δίδαξαν πράγματα, μας έμαθαν τη ζωή και είναι μέχρι σήμερα τα δικά μας θεμέλια. Αν κάποιο από αυτά θελήσουμε να το «αφαιρέσουμε», το οικοδόμημα θα χάσει ένα στήριγμα. Γι’ αυτό και οι Ιάπωνες τονίζουν ότι για ό,τι έχουμε ζήσει μέχρι τώρα οφείλουμε να είμαστε ευγνώμονες.
Το πιο απλό παράδειγμα που μπορούμε να παραθέσουμε είναι ένα ταξίδι με έναν σύντροφο που δεν είστε πλέον μαζί. Από την πλευρά της νοσταλγίας, αναπολείς τις αναμνήσεις αυτού του ταξιδιού και στενοχωριέσαι που δε θα το ξαναζήσετε, αφού η σχέση σας έχει τελειώσει. Από την πλευρά του «natsukashii», αναπολείς το γεγονός ότι με αυτόν τον άνθρωπο κάποτε κάνατε το ταξίδι. Εν ολίγοις, είχατε την ευκαιρία να το ζήσετε, γεμίσατε όμορφες εικόνες και ακόμα και καιρό μετά ευχαριστείτε τη ζωή για αυτό.
Μέσα από την κουλτούρα τους, οι Ιάπωνες έχουν μάθει να εκτιμούν κάθε στοιχείο των αναμνήσεών τους και έτσι να πορεύονται στη ζωή. Εξάλλου πίσω από κάθε τι που γίνεται, υπάρχει κάποιος λόγος. Ίσως αν στερηθείς ή χάσεις κάτι, να το εκτιμήσεις περισσότερο. Όχι μόνο αυτό το συγκεκριμένο, αλλά και όλα όσα το συνοδεύουν. Το «natsukashii» δεν είναι μόνο για ανθρώπους και αντικείμενα, αλλά για όλα αυτά που έχεις ζήσει, ακόμα και σε περιόδους μοναξιάς. Είναι η μέθοδος που έχουν ανακαλύψει οι Ιάπωνες για να βρίσκουν ομορφιά ακόμα και στα πιο ευτελή πράγματα, αισιοδοξία στις πιο σκούρες μέρες, χαρά σε όσα έχουν ζήσει. Κι έτσι κοιτάνε μπροστά.
Συντάκτης: Κέλλυ Ιακωβίδου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
