Αν και θεωρείται το πιο υπέροχο και το πιο πολυσυζητημένο συναίσθημα, ο έρωτας σε φέρνει κάποιες φορές σε μια κατάσταση που τα όριά σου μπορεί να καταπατηθούν και να εξαφανιστεί κάθε ίχνος αξιοπρέπειας. Πώς ορίζει καθένας μας την αξιοπρέπεια; Πρόκειται για ένα θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου να συμπεριφέρεται σωστά στους άλλους και στον εαυτό του. Γι’ αυτό και θεωρείται βάση για τα υπόλοιπα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η ελευθερία, η ειρήνη, η δικαιοσύνη. Τι γίνεται όμως όταν ο έρωτας σε κάνει να βάλεις στην άκρη την αξιοπρέπειά σου και να φτάσεις ακόμα και σε πράξεις που δυνητικά σε προσβάλλουν;
Σίγουρα έχει χυθεί πολύ μελάνι που αθωώνει τον έρωτα και ό,τι γίνεται στο όνομά του -εντός του νομικού πλαισίου- συγχωρείται. Όπως όμως σε κάθε κατάσταση που κάνει την εμφάνισή της η υπερβολή, κι ο έρωτας καμιά φορά παρερμηνεύεται και χρησιμοποιείται για να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα. Για παράδειγμα όταν οι δύο σύντροφοι αναλώνονται σε σκηνικά άγριων καβγάδων, δεν μπορεί να μιλάμε για έρωτα. Αν το ταίρι δε σου φέρεται με τον καλύτερο τρόπο, σε στενοχωρεί ή σε μειώνει, κι εσύ μένεις μαζί του μπορούμε να μιλήσουμε για έλλειψη αξιοπρέπειας ή είναι δικαίωμά σου να αλλάζεις τα όριά σου ανάλογα με την κατάσταση που βρίσκεσαι και να κάνεις όση υπομονή θέλεις;
Η αξιοπρέπεια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον σεβασμό και κυρίως τον σεβασμό προς στον εαυτό μας. Όταν ένας ερωτευμένος «πέφτει στα πατώματα», χτυπάει κουδούνια ξημερώματα, δεν τρώει και παραμελεί τον εαυτό του, μιλάμε για περιπτώσεις που κάνει στην άκρη τη δική του αξιοπρέπεια. Η μόνιμη δικαιολογία μπορεί να είναι «για τον έρωτα τα κάνω όλα» αλλά αυτό δεν είναι έρωτας. Μπορεί ο έρωτας να σε κάνει να διαλυθείς για χάρη ενός και μόνο ανθρώπου, να σε κάνει να ξεχάσεις τον σεβασμό προς τον εαυτό σου και το ότι έχεις κι εσύ ανάγκες και δικαιώματα. Θες να διεκδικήσεις την καψούρα σου και να κερδίσεις το παιχνίδι, θεωρώντας πως αν δε βάλεις μπροστά τα όριά σου και το πας μέχρι τέλους έχεις περισσότερες πιθανότητες με το μέρος σου. Πώς περιμένεις όμως το μεταξύ σας να κρατήσει αν εσύ τα έχεις δώσει όλα και έχεις χάσει τον εαυτό σου, τις δικές σου λεπτές γραμμές, το σημείο εκείνο που σε σέβεσαι και σε σέβεται και το ταίρι, ώστε να προχωρήσετε παρέα; Όταν είσαι αποφασισμένος να κάνεις τα πάντα για χάρη ενός έρωτα -ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να κάνεις εν γνώση σου στην άκρη την αξιοπρέπειά σου- στην πραγματικότητα χρειάζεσαι κάποια πρόσωπα να σου φωνάξουν να συνέλθεις και να δεις ότι εκτός από τον έρωτα χάνεις και σένα.
Πότε όμως μπαίνει στην άκρη η ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Αυτό συμβαίνει συχνότερα σε μια σχέση ή μετά τον χωρισμό; Ακόμα κι αν δυνητικά η απώλεια μάς κάνει να φτάνουμε στα άκρα προκειμένου να κερδίσουμε το πρόσωπο του πόθου μας, άνετα και αθόρυβα σε μια σχέση μπορείς να χάσεις τον εαυτό σου. Όταν ο ένας σύντροφος προσπαθεί να αλλάξει τον άλλο, χρησιμοποιώντας υποτιμητικούς όρους και προκλητικά σχόλια, υπάρχει έλλειψη σεβασμού που μπορεί να περιορίσει την αυτοεκτίμηση του άλλου και να τον οδηγήσει σε ακραίες καταστάσεις. Όταν η αυτοεκτίμηση χάνεται, χάνεται συχνά και ο αυτοέλεγχος και η ερωτική σχέση γίνεται σχέση θύτη-θύματος.
Μετά τον χωρισμό, οι καταστάσεις που η αξιοπρέπεια πάει περίπατο είναι συνήθως εκείνες που επικρατεί ο εγωισμός ή ο θυμός. Ακόμα και στις αίθουσες των δικαστηρίων σε υποθέσεις διαζυγίων έχουν εξελιχτεί σκηνικά που δε συνάδουν με την έννοια της αξιοπρέπειας. Σκηνικά συνώνυμα της υπερβολής, για τα οποία όλοι ενοχοποιούν τον έρωτα που όμως δε φταίει όσο νομίζουμε. Γιατί ο έρωτας έχει θετικό πρόσημο και όταν αυτό αλλάζει, μιλάμε για εγωισμό. Ο εγωιστής σύντροφος θίγει την αξιοπρέπεια του άλλου, ενώ ο ερωτευμένος δεν καταδικάζει και δεν επικρίνει, αλλά αντίθετα συμβουλεύει και σέβεται.
Γι’ αυτό και το πόσο θα ρίξεις την αξιοπρέπειά σου για έναν έρωτα καλό θα ήταν να έχει κι ένα όριο. Δεν μπορεί ο έρωτας να προσβάλει την αξιοπρέπεια και δεν μπορεί η αξιοπρέπεια να υποδαυλίσει τον έρωτα. Κάπου στη μέση στέκεται ο αυτοέλεγχος. Αυτός που σου επιτρέπει να γευτείς τη χαρά του πόθου χωρίς να χάσεις το δικαίωμα της προσωπικής έκφρασης και την ελευθερία σου.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.