Πόσες φορές έχεις βρεθεί σε αμήχανη θέση, όταν αντιλαμβάνεσαι ότι το φιλαράκι σου, το κολλητάρι σου, το αδέρφι σου είναι το θύμα στη σχέση του; Όταν τα μάτια σου βλέπουν αυτά που δεν μπορεί να δει εκείνος από μόνος του, τον ενημερώνεις, για να ξέρει πού πατάει και πού βρίσκεται ή το βουλώνεις και δεν μπλέκεσαι σε ξένα χωράφια; Τον αφήνεις να ζει στη δική του σφαίρα φαντασίας ή τον προσγειώνεις (συνήθως απότομα) στη γη;
Σίγουρα, πρέπει πρώτα να ελέγξεις αν αυτό που είδες (ή νομίζεις πως είδες) αντιστοιχεί στην αλήθεια. Αν, δηλαδή, ο σύντροφος της κολλητής σου ή η κοπέλα του αδερφού σου έχει επιλέξει να σαλπάρει ενίοτε και με άλλα καράβια. Όταν το τσεκάρεις, πρέπει να αναλογιστείς τέσσερα βασικά πράγματα, πριν μιλήσεις ή σιωπήσεις.
Κριτήριο πρώτο είναι σίγουρα ο βαθμός συγγένειας/φιλίας που έχεις. Στα αδέρφια και στους γονείς ξέρεις ότι πρέπει να μιλήσεις ανοιχτά γι’ αυτά που είδες. Είναι το αίμα που συχνά (όχι πάντα, όμως) θα αποτρέψει τις παρεξηγήσεις. Δε σημαίνει, βέβαια, ότι όλοι θα θελήσουν να δουν την αλήθεια κατάματα, αλλά τουλάχιστον το χρέος σου το έχεις κάνει. Στους φίλους τα πράγματα διαφέρουν. Όσο πιο ισχυρός είναι ο δεσμός που σας ενώνει, τόσο πιο πολύ στενοχωριέσαι βλέποντας τον δικό σου κολλητό να ζει σε μια σχέση μονομερή, που λίγο αργότερα μπορεί να τον γονατίσει. Όσο πιο τυπικά γνωστός σού είναι ο απατημένος, τόσο πιο εύκολο είναι για ‘σένα να σιωπήσεις και να μην ενδιαφερθείς καν.
Κριτήριο δεύτερο είναι το είδος της σχέσης που έχουν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Αν έχουν επιλέξει να ‘χουν μια ελεύθερη σχέση, τότε το αν γνωρίζεις ή δε γνωρίζεις ότι κάποιος απ’ τους δύο έχει παρτίδες και με άλλους, απλά δεν έχει σημασία. Ίσως αν, τελικά, το έλεγες στον «απατημένο» φίλο σου, να κατάφερνες να πληγώσεις εσύ τον δικό σου άνθρωπο περισσότερο απ’ τη σχέση του, καθώς θα του τσαλάκωνες τον εγωισμό, δίνοντάς του την εντύπωση πως έχει εκτεθεί στα μάτια σου. Είναι δύσκολο μεν, αλλά είναι επιλογή δύο ανθρώπων να ‘χουν μια τέτοιου είδους σχέση και γι’ αυτό η σιωπή θεωρείται απαραίτητη ως ένδειξη σεβασμού στην απόφασή τους.
Κριτήριο τρίτο, και βασικότερο ίσως, είναι το πόσο ευαίσθητο είναι το «θύμα». Όσο πιο ευάλωτος και συναισθηματικός τύπος, τόσο πιο βαριά θα πάρει αυτό νέο. Αυτή η στεναχώρια, η απογοήτευση, η αίσθηση της προδοσίας και της απόρριψης μπορεί να οδηγήσει σε εσωστρέφεια, δυσπιστία απέναντι στους ανθρώπους κι απομόνωση, μπορεί όμως να φέρει κι έντονες αντιδράσεις που μπορεί να στραφούν εναντίον σου, ασχέτως αν, κατά βάθος, το γνωρίζει ότι εσύ δε φταις. Γιατί όταν γίνεται το «μπαμ», δυστυχώς, τις περισσότερες φορές η έκρηξη παίρνει σβάρνα και τον άμαχο πληθυσμό.
Κριτήριο τέταρτο και πιο φαρμακερό. Τι σχέση έχεις εσύ με τον σύντροφο της φίλης σου ή τη κοπέλα του αδερφού σου, με αυτόν δηλαδή που κερατώνει; Είναι μήπως κι αυτός άνθρωπος του περιβάλλοντός σου κι αν πεις και σε αυτόν ότι γνωρίζεις, θα βρεθείς στο μάτι ενός ανεξέλεγκτου κυκλώνα και θα κατηγορηθείς ως φταίχτης κι απ’ τις δύο πλευρές; Ή, μήπως, είναι από αυτούς που θα επιλέξουν να στρέψουν εναντίον σου τον άνθρωπό τους και φίλο σου, για να καλύψουν τη δική τους ενοχή;
Παίρνεις, λοιπόν, αυτά τα τέσσερα κριτήρια, τα βάζεις σε μια ζυγαριά κι αναλόγως πράττεις. Γνωρίζεις ποιες μπορεί να ‘ναι οι συνέπειες για τον δικό σου άνθρωπο, αν το μάθει ή αν συνεχίζει να ζει μέσα στην άγνοια. Το σίγουρο είναι πάντως ότι δεν πρέπει να επιτρέψεις στον εαυτό σου να νιώσει ένοχος για πράγματα και καταστάσεις που δε συμμετείχες και δεν έπραξες.
Οι δύο σύντροφοι είναι δεδομένο πως κάπως θα αντιδράσουν κι η αλήθεια είναι πως είναι πολύ πιθανό να επιλέξουν να σε βγάλουν απ’ τη ζωή τους, κι ας γνωρίζουν ότι εσύ δεν έκανες κάτι κακό. Αυτό συμβαίνει γιατί είμαστε πολλοί εμείς που δεν μπορούμε να σηκώσουμε το βάρος των λαθών μας και προσπαθούμε να φορτώσουμε την ευθύνη αλλού ή να κλείσουμε τα αφτιά και να χαμηλώσουμε τα ηχεία για να μην παραδεχτούμε την αλήθεια που μας πονά ή δε μας τιμά.
Θα έρθει, όμως, η στιγμή που θα καταλάβουμε την ευθύνη και το λάθος μας και θα προσπαθήσουμε να το διορθώσουμε. Λίγη υπομονή θέλει…
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη