Το παραμύθι και η συγγνώμη πίσω από το διάσημο μήλο της Αpple

Τα παιδικά μας χρόνια, εκτός από παιχνίδια και μαθήματα, ήταν και συνεχίζουν να παραμένουν πλημμυρισμένα από τα κλασικά παιδικά παραμύθια. Σε αυτά τα παραμύθια σχεδόν πάντα το καλό κέρδιζε το κακό χωρίς σημαντικές απώλειες. Και σχεδόν πάντα η αγάπη νικούσε στο τέλος. Όπως και στην ιστορία της Χιονάτης, όπου η παιδική ευγένεια προσωποποιείται μέσα από τους επτά νάνους και η αφέλεια του ερωτευμένου μέσα από το δάγκωμα του μήλου που πρόσφερε η κακιά μάγισσα στην πρωταγωνίστρια. Και αυτό το δαγκωμένο μήλο θα γίνει πολλά χρόνια μετά σύμβολο ενός τεχνολογικού κολοσσού, της Apple.

Το 1976 σε ένα γκαράζ στην Καλιφόρνια οι Steve Jobs και Steve Wozniak ιδρύουν την εταιρεία, παρουσιάζοντας στον κόσμο τον Apple I, το πρώτο ολοκληρωμένο PC. Το πρώτο λογότυπο της εταιρείας είναι ένα σκίτσο του  Ron Wayne, όπου απεικονίζεται ο Νεύτωνας κάτω από μια μηλιά. Αυτό αντικαταστάθηκε ένα χρόνο μετά την ίδρυση από το γνωστό «rainbow apple», το δαγκωμένο μήλο με τα όλα τα χρώματα της ίριδας, σχεδιασμένο αυτήν τη φορά από τον Rob Janoff. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, τα χρώματα έφυγαν από το λογότυπο και το σήμα της εταιρείας έγινε μονόχρωμο. Η Apple εξελίχτηκε σε έναν γιγαντιαίο κολοσσό στον τομέα των τεχνολογιών. Και όπως είναι αναμενόμενο, γύρω από κάθε «μύθο» σιγοψιθυρίζονται συχνά πυκνά βάσιμες και αβάσιμες θεωρίες συνομωσίας. Μία από αυτές είναι ο λόγος που επιλέχτηκε το όνομα και το συγκεκριμένο λογότυπο.

Οι χρήστες και το κοινό της Apple για πολλά χρόνια θεωρούσαν ότι το λογότυπο με το δαγκωμένο μήλο είναι ένας φόρος τιμής στον Alan Turing, στον «πατέρα των ηλεκτρονικών υπολογιστών» και στον αρχηγό της «Ομάδας 8» που κατάφερε να αποκωδικοποιήσει το γερμανικό Enigma στο Β’ Παγκόσμιο. Φόρο τιμής όχι τόσο για αυτά που έκανε, αλλά για την καταξίωση και αναγνώριση που δεν είδε, καθώς και για τον τρόπο που έφυγε από τη ζωή.

Και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να πάμε πίσω αρκετά χρόνια πριν την ίδρυση της Apple. Στα χρόνια του Β’ παγκόσμιου. Ο Turing κατάφερνε μετά από μελέτες χρόνων με την ομάδα του να «σπάσει» τον κωδικό Enigma και έτσι να δώσει έναν ισχυρό άσσο στα χέρια της Βρετανικής Υπηρεσίας Αντικατασκοπείας και να σωθούν πολλές ανθρώπινες ζωές. Είναι επίσης αυτός που εισήγαγε σε θεωρητικό πλαίσιο τον όρο «τεχνητή νοημοσύνη» με το «Τεστ Turing» που μπορεί να δώσει στοιχεία για το αν μπορεί μια μηχανή να γνωρίζει και να σκέφτεται. Και παρ’ όλο που έζησε μόνο σαράντα δύο χρόνια κατάφερε να δώσει γερές βάσεις στην επιστήμη της Πληροφορικής ως ένας από τους κορυφαίους μαθηματικούς και κρυπτογράφους όλων των εποχών. Μα όλα αυτά που κατάφερε δεν αναγνωρίστηκαν όπως θα έπρεπε.

Ο Turing διαπομπεύτηκε για τις ερωτικές του προτιμήσεις. Όντας ομοφυλόφιλος σε μια εποχή που αυτό ήταν ποινικό αδίκημα, διασύρθηκε στα βρετανικά δικαστήρια, καταδικάστηκε και κλήθηκε να επιλέξει ανάμεσα σε δύο ποινές: φυλακή ή ορμονική θεραπεία για καταστολή της libido. Ο ίδιος δεν υπερασπίστηκε τον εαυτό και επέλεξε τη θεραπεία, η οποία όμως τον επηρέασε τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Και εκεί που θα περίμενε κάποιος να αναγνωριστεί το έργο του, ο Turing θεωρήθηκε κοινωνικό μίασμα. Έδωσε τέλος στη ζωή του στις 7 Ιουνίου 1954, δαγκώνοντας ένα μήλο που ήταν εμποτισμένο με κυάνιο. Το δαγκωμένο μήλο βρέθηκε δίπλα στο σώμα και η έρευνα της αστυνομίας μίλησε επίσημα για αυτοκτονία. Αναμενόμενο λοιπόν να αρχίσουν και εδώ οι θεωρίες συνομωσίας, ειδικά όταν γνωστοποιήθηκε ότι δεν είχε γίνει εργαστηριακός έλεγχος στο μήλο.

Κάποιοι φίλοι του Turing μίλησαν για την αγάπη που είχε από παιδί για την ιστορία της Χιονάτης. Επέλεξε να φύγει από τη ζωή, δαγκώνοντας το δηλητηριασμένο μήλο, περιμένοντας ίσως κάποιον πρίγκιπα να τον σώσει. Η μητέρα του δεν πίστεψε ποτέ στην εκδοχή αυτή, αλλά σε ατύχημα, αφού ο γιος της δεν αποθήκευε σωστά τα υλικά του εργαστηρίου του.

Η αναγνώριση του έργου του άργησε πολλά χρόνια. Το 1966 ξεκίνησε να δίνεται το «Βραβείο Turing» -αντίστοιχο Νόμπελ της Πληροφορικής- το οποίο ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του. Σχεδόν πενήντα χρόνια μετά το τέλος του, στο Manchester στήθηκε το άγαλμά του κοντά στο χώρο του Πανεπιστημίου, όπου διέπρεψε. Το 2009 ο Βρετανός προγραμματιστής και μηχανικός John Graham-Cumming ξεκίνησε μια συλλογή υπογραφών προκειμένου να αναγκάσει την κυβέρνηση της χώρας του να ζητήσει δημόσια συγγνώμη για τη συμπεριφορά της και τη δίωξη του Turing. Η κίνηση αυτή γνώρισε τεράστια απήχηση και τον Οκτώβρη του ίδιου έτους, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Gordon Brown, θα ζητήσει με δήλωσή του δημόσια συγνώμη, κλείνοντας την ανακοίνωση ως εξής: «…Εκ μέρους της βρετανικής κυβέρνησης, και όλων εκείνων που ζούνε σήμερα ελεύθεροι, χάρη στο έργο του Άλαν, νιώθω πολύ περήφανος που λέω: Λυπούμαστε, άξιζες πολύ καλύτερα».

Το 2012 κατατέθηκε πρόταση νόμου στη Βουλή των Λόρδων, για να δοθεί μεταθανάτια χάρη στον Turing για τα αδικήματα που είχε καταδικαστεί το 1952. Στη δεύτερη συζήτηση στη Βουλή ο συντηρητικός βουλευτής Christopher Chope θα προσπαθήσει να καθυστερήσει τη διαδικασία για ευνόητους λόγους. Ο Stephen Hawking και άλλοι δέκα εξέχοντες επιστήμονες θα συγγράψουν και θα υπογράψουν μια επιστολή προς τη Βρετανική κυβέρνηση, ζητώντας από τον πρωθυπουργό David Cameron, την επίσπευση της διαδικασίας. Και τότε η απάντηση θα δοθεί από τη Βασίλισσα Ελισάβετ, η οποία παραμονές των Χριστουγέννων του 2013 θα υπογράψει τη χάρη με άμεση ισχύ και οχτώ μήνες μετά θα την κηρύξει επίσημη.

Το 2014 θα ανεβεί στους κινηματογράφους η ταινία «The Imitation Game» βασισμένη στη ζωή του Άγγλου μαθηματικού και ο πρωταγωνιστής, Benedict Cumberbatch, θα δώσει ίσως την καλύτερη παράσταση της ζωής του, κερδίζοντας μια υποψηφιότητα για Oscar. Η ατάκα που θα μείνει στην ιστορία μέσω αυτής της βιογραφικής ταινίας είναι η στιγμή όπου ο Alan Turing διερωτάται: «Είμαι ένας εγκληματίας ή ένας ήρωας πολέμου;». Και σε αυτήν την ερώτηση κλήθηκαν να απαντήσουν οι Βρετανοί περίπου εξήντα χρόνια μετά το τέλος του. Και η απάντηση δίνεται άτυπα από το 2016, όταν στη βρετανική κοινωνία θα ισχύσει ένας άτυπος νόμος, γνωστός ως «Νόμος Alan Turing», σύμφωνα με τον οποίο θα χορηγείται αναδρομική χάρη σε όσους κατηγορήθηκαν ή καταδικάστηκαν ως ομοφυλόφιλοι σύμφωνα με τον παλιό νόμο του 1887.

Μετά τη Χιονάτη, το δαγκωμένο μήλο έγινε σύμβολο του Turing και της κοινωνικής καταπίεσης που ένιωθε λόγω των προτιμήσεών του. Και δύο δεκαετίες μετά, ενός τεχνολογικού κολοσσού. Όταν ρωτήθηκαν οι ιδρυτές της Apple για τη σημασία του λογότυπου, αρνήθηκαν τη σύνδεση. Άτυπα όμως και αυτό το σήμα συνέβαλε στην αναγνώριση που όφειλαν όλοι στον Turing.  Ίσως να μιλάμε για μια Omertà, έναν νόμο σιωπής ανάμεσα στους επιστήμονες της Πληροφορικής, που θέλησαν να αποκαταστήσουν την υστεροφημία και την υπόληψη μιας μεγάλης προσωπικότητας του κλάδου τους, μέσω ενός συμβόλου. Ενός συμβόλου που θυμίζει ότι η αφέλεια του ερωτευμένου δεν είναι ποινικό αδίκημα.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!