Yarn Bombing· μια μορφή τέχνης που θα συναντήσεις στο δρόμο

Αν τυχόν δεις στο δρόμο ένα δέντρο ή ένα παγκάκι ντυμένα με πλεκτά πολύχρωμα σαν τα καρεδάκια της γιαγιάς σου, μην τρομάξεις, δεν το έκανε αυτή. Είναι μια -για τα ελληνικά δεδομένα νέα- μορφή street art που ακούει στο όνομα “Yarn Bombing”. Πιο συγκεκριμένα θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε ως «πλεκτική τέχνη του δρόμου».

Ο «πατέρας» της τέχνης αυτής είναι ο γλύπτης Bill Davenport από το Χιούστον, ο οποίος «έντυσε» με πλεκτά διάφορα αντικείμενα την πόλη του στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Παρ’ όλη την προσπάθειά του, το 2004 άρχισε να κάνει την εμφάνισή του και σε άλλες πόλεις των Η.Π.Α. και έφτασε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στην Ολλανδία.

Η τέχνη αυτή του «πλεκτογκράφιτι», “Kniffiti” ή αλλιώς «βομβαρδισμός νημάτων» συναντάται κυρίως σε μεγάλες πόλεις. Ο λόγος έχει να κάνει με τη φιλοσοφία του. Ενώ το graffiti χρησιμοποιείται για να περάσει κάποιο μήνυμα ή να χαρακτηρίσει κάποιο μέρος ή κάποια πολιτική κατάσταση, το Yarn bombing ξεκίνησε με σκοπό να «ντύσει» άχρωμα και ψυχρά μέρη των μεγαλουπόλεων.

Επειδή όμως η φύση των καλλιτεχνών διαφέρει από μέρη σε μέρη και από εποχή σε εποχή, από κάποιο σημείο και μετά, αυτή η τέχνη συνδέθηκε και με το φεμινιστικό κίνημα. Καλλιτέχνιδες του δρόμου θέλησαν να αποτάξουν από το πλέξιμο την παλιά του παραδοσιακή μορφή και να το κάνουν εφάμιλλο του Graffiti.

Με πρωτοπόρα την -πολωνικής καταγωγής- Αμερικανίδα καλλιτέχνιδα Olek, το Yarn bombing άρχισε να περνάει μηνύματα για διάφορα κοινωνικά θέματα. Διάφοροι καλλιτέχνες έντυσαν αγάλματα πολιτικών με νήματα, αλλά και στρατιωτικά οχήματα, θυμίζοντας εποχές των παιδιών των λουλουδιών, με αποκορύφωμα το καλάθι του σούπερ-μάρκετ έξω από τη Wall Street με το σύνθημα “Don’t steal from the public”. Το 2014 μάλιστα στο Essex του Ηνωμένου Βασιλείου μια ομάδα καλλιτεχνών με το όνομα “The Craft Club” έντυσε με νήματα 13388 αντικείμενα σε ένα Νοσοκομείο για παιδιά για φιλανθρωπικό σκοπό, κατακτώντας έτσι μια θέση στο Βιβλίο των Ρεκόρ Guinness.

Αν και έχει ειπωθεί ότι τα ακρυλικά νήματα έχουν μια περιβαλλοντική αρνητική επίπτωση στον κορμό ενός δέντρο, το βασικό θετικό στοιχείο της τέχνης αυτής είναι ότι αφαιρείται εύκολα από το αντικείμενο, σε σχέση πάντα με το Graffiti. Παρόλο που τα χρώματα είναι εντυπωσιακά και σε μια γκρίζα πόλη δίνει έναν άλλο πιο ευχάριστο τόνο, δεν παύει να είναι μια τέχνη που έχει δεχτεί πολλά αρνητικά σχόλια.

Για παράδειγμα, το 2013, στην Αθήνα, κάποιοι καλλιτέχνες έντυσαν με πολύχρωμα νήματα δέντρα και παγκάκια στο κέντρο της πόλης. Οι απόψεις που ακούστηκαν αφορούσαν σχόλια του τύπου «Τι χαζομάρες είναι αυτές;», «Η γιαγιά μου τα κάνει καλύτερα» κλπ. Οι καλλιτέχνιδες που επιμελήθηκαν το έργο αυτό κατηγορήθηκαν για σπατάλη των χρημάτων του Δήμου, παρόλο που τα έξοδα για τα υλικά ήταν δικά τους. Και αν και ζήτησαν την άδεια του Δήμου, για να το κάνουν -πράγμα ασυνήθιστο για street artists- το έργο τους χαρακτηρίστηκε ως ασέβεια προς τους φτωχούς και τους άστεγους των πόλεων.

Το Yarn Bombing είναι μια τέχνη άγνωστη ακόμα στο ευρύ κοινό, αλλά κερδίζει αργά και σταθερά φίλους και υποστηρικτές ανά τον κόσμο. Αν και ακόμα και σήμερα δέχεται πολλές κριτικές και απορρίψεις, δεν παύει αν είναι μια τέχνη ειρηνικής μορφής, η οποία όπως και το Graffiti, μια μέρα ίσως καταφέρει να γίνει διάσημη και αποδεκτή από περισσότερο κόσμο.