«Σε ποιον όροφο μένεις;» με ρωτά ο Aντωνάκης από δίπλα. «Στον τέταρτο» απαντώ κι ανοίγω την πόρτα του ασανσέρ.
«Να πατήσω το κουμπί;» ξαναρωτά με μάτια όλο προσδοκία. Τρία χρόνια τώρα, ο ίδιος διάλογος, την ίδια ώρα στο ίδιο μέρος. Ο Αντώνης από απέναντι έχει σύνδρομο Down και είναι το πιο γλυκό παιδί που έχω γνωρίσει.
Περιμένει κάθε μεσημέρι την ώρα που γυρίζω από τη δουλειά, απλά για να πατήσει το κουμπί του ασανσέρ. Τον ξέρει τον όροφό μου απ’ έξω κι όμως κάθε φορά ρωτάει. Ένα μικρό καθημερινό τελετουργικό, ένα παιχνίδι, η δική μας επικοινωνία. Ένα παραπανίσιο χρωμόσωμα του έχει δημιουργήσει μια νοητική και κινητική δυσλειτουργία. Αυτό είναι όλο. Κατά τα άλλα είναι ένα πλάσμα αξιαγάπητο και χαμογελαστό, που λατρεύει τις αγκαλιές και του αρέσει να πατάει τα κουμπιά του ασανσέρ.
Μια και μοναδική φορά, το βρήκα να κλαίει το μικρό μου γείτονα. Μόλις με είδε έτρεξε στην αγκαλιά μου και πάτησε τα κλάματα. Αφού τον ηρέμησα, με κοίταξε σοβαρά και μου είπε «Με κοροϊδεύουν». Αυτό μόνο. Και μέσα σε δυο λέξεις έκλεισε όλο του το παράπονο για τη σκληρότητα, την αμάθεια και την απανθρωπιά του κόσμου. Κι έμεινα εγώ να προσπαθώ να μπαλώσω τα αμπάλωτα, να ντρέπομαι και να θυμώνω με τον εαυτό μου και με τον κόσμο που φτιάξαμε.
Γιατί μάθαμε το διαφορετικό να τ’ απορρίπτουμε, χωρίς να του δώσουμε ποτέ την ευκαιρία να συστηθεί. Να το διώχνουμε από φοβία μήπως είναι κολλητικό και πάθουμε τίποτα. Και μπορεί να μην το ρίχνουμε πια το διαφορετικό στον Καιάδα κυριολεκτικά, αλλά έχουμε πετάξει με διακριτικότητα –μη μας πουν και ρατσιστές- χιλιάδες από τους «άλλους» στον Καιάδα της εποχής.
Κι έπειτα διαλαλούμε με υπερηφάνεια το πόσο ανοιχτόμυαλοι είμαστε. Αυτούς τους «άλλους» που επιλέγουμε ξανά και ξανά να τους στήνουμε απέναντί μας και όχι δίπλα μας, τους έχουμε αναγκάσει να ανεβαίνουν καθημερινά το δικό τους, φτιαγμένο από τα χεράκια μας, Γολγοθά. Να ξέρεις ότι εσύ κι εγώ είμαστε εν μέρει υπεύθυνοι για το Γολγοθά του Αντώνη, και κάθε Αντώνη.
Η συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου Down είναι μια στις επτακόσιες γεννήσεις. Ένα στα επτακόσια παιδιά δεν έχει ειδικές ανάγκες, αλλά ειδικές ικανότητες. Ήξερες εσύ ότι τα παιδιά με σύνδρομο Down έχουν κλίση στο ρυθμό και τη μουσική; Εγώ πάντως όχι. Γιατί ποτέ δεν το έψαξα. Βλέπεις, το πρόβλημα δεν ήταν στην πόρτα μου, ήταν δίπλα. Χρειάστηκε ένας Αντώνης με κλάματα και μια μεγάλη αγκαλιά για να καταλάβω πόσο λάθος είμαι και να πάρω μπρος. Έστω κι αργά.
Τα παιδιά αυτά έχουν αργή και καθυστερημένη ανάπτυξη. Και ναι, αυτό δεν είναι φυσιολογικό, ούτε εύκολο, ούτε όμορφο.
Ωστόσο λόγω αυτής της καθυστέρησης, αντιμετωπίζουν το καθετί με έναν τρόπο θαυμαστά απλοϊκό, αθώο και παιδικό. Έχουν την ιδιότητα να αντιλαμβάνονται την ευτυχία και να την εντοπίζουν σε στιγμές που εσύ προσπερνάς και τη χάνεις. Σε μια ζωγραφιά, σε μια αγκαλιά, στο ρυθμό μιας μουσικής.
Δε ζητούν τίποτα άλλο από λίγη αγάπη, αν σου περισσεύει. Διψούν γι’ αυτή όπως όλοι μας, την έχουν ανάγκη πολύ περισσότερο από τον καθένα και δυστυχώς τη λαμβάνουν πολύ λιγότερο από τον καθένα.
Η μεγαλύτερη επανάσταση θα επιτευχθεί όταν αγαπήσουμε και σεβαστούμε την ποικιλομορφία. Όταν κατανοήσουμε τη διαφορετικότητα του άλλου όπως αυτή είναι, χωρίς να κρίνουμε και να συγκρίνουμε.
Στην αγάπη την πραγματική, την χωρίς όρια και περιορισμούς αγάπη, τις ιδιαιτερότητες του άλλου τις αγκαλιάζεις και τις αποδέχεσαι. Όποιες κι αν είναι αυτές. Δεν τρομάζεις από το άγνωστο, αλλά βουτάς μέσα του και προσπαθείς να το γνωρίσεις. Και αν τέλος πάντων για οποιοδήποτε λόγο δε μπορείς να τα αγαπήσεις αυτά τα παιδιά, μάθε να μη στέκεις εμπόδιο στο δρόμο τους και την πορεία που χαράσσουν. Δε χρειάζονται και το δικό σου Γολγοθά, τους φτάνει ο δικός τους.
«Σε ποιον όροφο μένεις;» με ρωτά χαμογελαστός ο Αντωνάκης.
«Στον τέταρτο» αποκρίνομαι.
«Έλα να πατήσεις το κουμπί». Έλαμψε ολόκληρος και μαζί του κι εγώ.
Συντάκτης: Σοφία Καλπαζίδου
